I have interests beyond metal clay. Among them are the language Esperanto and the writings of American horror icon H. P. Lovecraft. Relatively few of Lovecraft’s work has been translated into Esperanto. In an effort to rectify that, I place here my translation of Lovecraft’s fairy-tale like story, “The Cats of Ulthar”.

La Katoj de Ultaro

Verkisto: H P Lovecraft

Tradukisto: Lorenzo Bojulo

 

Oni diras ke, en Ultaro, urbeto lokas preter la rivero Skajo, la leĝo malpermesas la mortigecon de katoj. Mi sidas kaj fiksregardas al oni, kiu sidas apud la fiero kaj ronronas. Mi kredas, ke la rakontoj de la leĝoj de Ultaro estas veraj. La kato estas stranga, kaj scias multan sekretojn, kio la homoj neniam scias. La kato estas la animo de antikva Egiptio. La kato scias rakontojn, kion la homaro forgesis, de la antikvaj urboj de multaj mistikaj landoj. La kato komprenas la ĝangalo, kaj scias la kaŝajn sekretojn de antikva Afriko. La sfinsko estas la kuzino de la kato, kaj parolas la lingvon de la kato. Sed la kato estas pli antikva ol la sfinsko, kaj memoras aferojn, ke la sfinsko forgesis.

En antikvaj tempoj, en Ultaro, estis malbona maljuna kamparano. Li kaj sia malbona maljuna edzino ĝuis kapti kaj mortigi katojn. Mi ne scias la kialon. Eble ili malŝatis la noktan vokojn de katoj, kaj malĝuis katojn, tio kuris en la kampoj kaj ĝardenoj krepuske. Kio ajn la kialon estis, kaj la maljunaj viro kaj virino ĝuis mortigi katojn, kion venis apud sian domaĉon. La sonoj, tio oni aŭdis apud kio domaĉo nokte, indikis ke la morto ne venis rapide. Sed la loĝantoj de la vilaĝo demandis nenion de la maljuna viro kaj maljuna virino – iliaj velkaj vizaĝoj portis mienojn de kolero, kaj ilia domaĉo estis tre malgranda kaj kaŝa sub altaj etendaj kverkoj malantaŭ malatenta kampo. La homoj de Ultaro, tiuj havis katojn, malamis ĉi tioj strangaj gemaljunuloj, sed pli timis ilin. Ili neniam defiis la mortigistojn. Anstataŭ, la homoj estis dilegentaj, ke siaj katoj neniam aliris la malproksiman domaĉon sub la mallumaj kverkoj. Tiam akcidentoj okazis kaj kato malaperis kaj noktaj sonoj venis el kio malproksima domaĉo, la proprietulo de la forestanta kato lamentis, sen resulto, kaj dankas Fatalon, ke ne infanoj malaperis.

Fine, karavano de strangaj vaguloj venis, el la sud, al la mallarĝaj ŝtonaj ŝtratoj de Ultaro. Ili ne simili aliajn vagulojn, tiuj venis al Ultaro – ĉi tiuj vaguloj estis sortodivenistoj. En la vendoplaco da Ultaro, ili vendis brilajn bidojn kaj ludis strangan muzikon. Neniu scias al kian lando ĉi tioj vaguloj venis, sed, la preĝoj de la vaguloj estis strangaj. Sur la muroj de ilia ĉaroj, estis bildoj de homoj, kio havis kapojn de katoj, akcipitroj, virŝafoj, kaj leonoj. Kaj la ĉefo de la karavano vestis kapornamon kun du virŝafoj kornoj kaj, inter la kornoj, kurioza disko.

En la karavano, loĝis knabo. Ĉi tiu knabo havis ne patron ne patrinon. Sed li havis malgrandan nigran katidon. Li tre amis tion katidon. La pesto prenis preskaŭ ĉion, tamen, malgranda molhara besto alportis ĝojon. La knabo, tiu la karavano namis Meneson, redetis multe kaj ploris malmulte, kiam si kaj la katido sidis kune sur la ŝtupoj de la ĉaroj.

Je la tria mateno en Ultaro, Meneso ne povis trovi sian katidon. Li laŭte ploris en la vendoplaco, kaj la homoj de Ultaro rakontis de la maljuna paro, kaj de la nokte sonoj. Meneso aŭdis. Ploreco iĝis meditecon, kaj mediteco iĝis preĝon. La knabo levis brakojn. Li vokis al la suno, en lingvo, kia la loĝantaroj de Ultaro ne komprenis. Neniu provis multe kompreni – la ĥimeraj formoj de la nuboj, hibridaj estaĵoj kon kornoj kaj diskoj inter ĉi tioj kornoj, estis tro strangaj. Sed la naturo ofte trompas homojn, kiu havas tro multan imagon.

Dum la nokto, la vaguloj forlasis Ultaron, kaj neniam revenis. Baldaŭ, la homoj de Ultaro rimarkis, ke ĉio la katoj de la urbo ankaȗ malaperis. Katoj kaj grandaj kaj malgrandaj – katoj nigraj, grizaj, flavaj, blankaj, kaj striaj – ĉio malaperis. Maljuna Krakano, la urbesto de Ultaro, opiniis ke la vaguloj ŝtelis la katojn, ke la ŝteleco estis venĝio por la mortigeco de la katido de Meneso. La urbesto malbenis la karavanon kaj la knabon. Sed Nito, la maldika notario, opiniis ke la maljuna viro, kiu malamis katojn, estis kulpa. Ankoraŭ, neniu defiis la malbonajn maljunajn edzon kaj edzino, kvankam Atalo, la filo de la tavernestro, diras ke si, krepuske, vidis la katoj de Ultaro apud la malbena domaĉo, marŝis en formeĝo, kaj malrapide kaj solene. Ĉirkaŭ la domaĉo, li diris, la katoj marŝis, en nokta rito de bestoj. Li ne sciis, kio la katoj faris, sed si vidis ilin. Le homoj de Ultaro ne kredis lin, por Atalo estis tro juna. Oni opiniis ke la malbona duo uzis sorĉado alvoki la katojn, kaj poste mortigas ilin.

Tiam nokto, la homoj de Ultaro dormis, sed kun vana kolero. Matene, la katoj revenis. Grandaj kaj malgrandaj, nigraj, grizaj, flavaj, blankaj, kaj striaj – ĉioj katoj revenis. La katoj ŝajnis glataj kaj dikaj, kaj ili ronronis multe. Kvankam, Krakano diris ke la homoj de la karavano ŝtolis la katojn, ĉar ili volis venĝion. Li diris ke nur ĉi tio estis ebla, ĉar katoj neniam revenis al la domaĉo de la malbonaj maljunaj viro kaj virino.

Baldaŭ, la homoj do Ultaro rimarkis strangan fakton: ĉiajn manĝaĵojn, la katoj rifuzis. Viandon, lakton, kaj kremon, la katoj rifuzis. La katoj de Ultaro faris nenion, sed ronroni aŭ dormi apud la fiero aŭ en la sunlumo.

Antaŭ semajno, la homoj de Ultaro rimarkis ke, el la malbona domaĉo sub la etendaj kverkoj, ne lumoj aperis. La maldika Nito rimarkis ke la homoj de Ultaro vidis ne maljunan viron ne maljunan edzinon antaŭ la katoj malaperis. Eventuale, Krakano konkeris la timojn kaj vojaĝis al la strangan silentan domaĉon, kvankam la urbesto ordonis ke Ŝango, la forĝisto, kaj Tulo, la ŝtonmasonisto, akompani sin. Ŝango kaj Tulo rompigis la kadukan pordon. Malekstere, ili trovis, sur la tera planko, du homajn skeletojn, sen karno, kaj multajn nigrajn koleopterojn, tioj esploris mallumajn angulojn.

La burĝoj de Ultaro havis multan demandojn. Zato, la funebraĵisto de Ultaro, opiniis ke io maĉis la skeletojn, kvankam Nito opiniis male. La multaj demandoj de la burĝoj tre ĝenis Ŝangon kaj Tulon – poste la demandoj, ili diziris ke si restis en la urbesto, anstataȗ akompani la urbeston. La burĝoj eĉ eksamenis Atalon, tiu vidis la katoj kiam ili estis rondiranta la domaĉon, kvankam, poste, la burĝoj donis kandon al Atalo.

La burĝoj diskutis la maljunajn viron kaj virinon. Ili diskutis la vagulojn, malgrandan Meneson, kaj la nigran katinon de Meneso. Ili diskutis la preĝon de Meneso, kaj kion okazis en la ĉielo kie Meneso preĝis. Ili diskutis la katojn, kaj la skeletojn en la domaĉo sub la arboj en la fiherba kampo.

Eventuale, la urbesto kaj la burĝoj faris novan leĝon. Estis leĝo, kio ili diras estis tre grava. Komercistoj el la lando de Hatlego kaj vojaĝantoj el la lando de Niro ofte diskutas ĉi tion leĝon. Tio leĝo diras tio, en Ultaro, neniu rajtas mortigi katon.